Czym są ceny transferowe?

Międzynarodowa integracja gospodarcza w zestawieniu z globalizacją i upowszechniającą się kosmopolityczna mentalność skłania największe firmy i koncerny do ekspansji terytorialnej. Tworzone są liczne spółki-córki, podmioty zależne i siedziby korporacyjne, które oferują ogólnodostępne usługi w rozmaitych zakątkach świata. Zarówno w państwach europejskich, jak i w Ameryce Południowej czy rejonach Dalekiego Wschodu napijemy się tej samej coca-coli czy skorzystamy z usług kurierskich tej samej spółki.

Wskutek takiego rozwoju wydarzeń transakcje zaczęły przybierać charakter rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi kapitałem lub osobami. Takie powiązane transakcje to nic innego jak ceny transferowe – ustalone pomiędzy poszczególnymi przedsiębiorstwami kwoty, po których przekazuje się towary, usługi oraz wartości niematerialne i prawne. Jest to jednak dość obrazowy przykład – a jak wygląda kwestia od strony prawnej? Gdzie znajdziemy zapisy dotyczące legalnej definicji cen transferowych?

W Polsce powszechnie przyjętą definicją jest ta zaproponowana przez Ustawodawcę w „Ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych”. Znajdziemy ją w art. 23m pkt. 1 oraz w art. 11a pkt. 1 „Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”. Stanowi ona, iż cena transferowa to rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cenę, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy. W dalszej części niniejszych aktów dowiadujemy się, w jaki sposób ustala się ceny transferowe, jakie działania może podjąć organ podatkowy wobec podejrzanych cen transferowych oraz w jaki sposób należy dokumentować ustalenia cen transferowych pomiędzy podmiotami.

Jak się okazuje, Urząd Skarbowy może poddać w wątpliwość każdą transakcję, która może doprowadzić do uszczerbku polski budżet podatkowy. Fiskus również szczególnie jest wyczulony na transakcje odbywające się z krajami zaliczanymi do tzw. „rajów podatkowych”, takich jak San Marino, Bahrajn, Hongkong czy Panama. Aby ukrócić praktyki związane z manipulacjami cen, w 2000 roku Sejm uchwalił obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej z ustalenia ceny transferowej. Przepisy te – jak i poprzednia definicja – mają stanowić gwarant rzetelnego opłacania podatków w rodzimym kraju.